Stanley Kubrick & 10′luk Film Listesi
6 Mart 2024 Yazan: Editör
Kategori: Film Listeleri & En İyi Filmler, Kült Filmler, Klasik Filmler, Manşet, Sanat, Sinema
Stanley Kubrick için 1963 yılı ilk önemli doruk noktası idi -ki bir önceki yıl Vladimir Nabokov’un Lolita’sını çekmiş, önemli ölçüde ses getirmişti. Ama bu film yönetmenin Avrupa’ya, İngiltere’ye yerleşmesinin de itici gücü olacaktı. İyi de oldu; çünkü bu tarihten sonra “münzevi bir adam” sinema sanatının ortajen yasalarını kökünden sarsmaya başlayacaktı…
Ele aldığı bütün film türlerinde istisnasız avant-garde bir vizyonu içselleştiren bu sinema imparatoru, Akira Kurosawa’dan Federico Fellini’ye, Luis Bunuel’den Martin Scorsese‘ye, Woody Allen’dan Orson Welles’e, Sydney Pollack’dan Steven Spielberg’e değin farklı anlayıştaki yönetmenleri kendisine hayran bıraktı…
Neydi o filmler?
Kara komedinin modern sınırlarının bir bölümünü çizen Soğuk Savaş parodisi Dr. Strangelove (1964, Dr. Garipaşk), bilimkurgu sinemasının metafizik olanaklarını araştıran ve sinema tarihinde bir dönüm noktası kabul edilen başyapıtlar başyapıtı 2001: A Space Odyssey (1968, 2024: Uzay Macerası), şiddetin kökenlerine indiği ve anarşizan söylemi nedeniyle liberal-muhafazakar İngiltere’yi sallayan A Clockwork Orange (1971, Otomatik Portakal), “zoom” kullanarak çağdaşı yönetmenleri ve sinema eleştirmenlerini şaşırttığı, her karesi günlerce süren çalışmalar sonucunda kotarılmış lirik tarihsel filmi Barry Lyndon (1975), korku janrını delik deşik eden, Stephen King’in aynı adlı yapıtından uyarladığı postmodern sinema kolajı The Shining (1980, Parıltı), savaşı bir “olgu” olarak ele alan ve uzam olarak Vietnam’a konumlanan Full Metal Jacket (1987) ve de her izlenişinde daha da zenginleşen, sinema dersi kıvamındaki son filmi Eyes Wide Shut (1999, Gözleri Tamamen Kapalı), bu münzevi adamın İngiltere’de ve ama Amerikan sermayesiyle çektiği sinema yapıtları idi…
Stanley Kubrick’in öteki filmleri ise; sonraları piyasadan bizzat toplattığı savaş filmi (ve aynı zamanda “debut” filmi) Fear and Desire (1953, Korku ve Arzu), sinematografisini de üstlendiği “film noir” çalışması Killer’s Kiss (1955, Katilin Öpücüğü), yine bir “film noir” olan ve hüzünlü finali akıllardan çıkmayan “heist” filmi The Killing (1956, Son Darbe), savaş karşıtı Paths of Glory (1957, Zafer Yolları) ve görkemli epik Spartacus (1960) isimlerini taşıyor…
Evet, 1963 yılını anarak söze girdik. Aşağıdaki liste, Kubrick tarafından 1963′te Amerika’da, henüz ülkesinden ayrılmadığı bir zamanda deklare edilmiştir ve yönetmenin en sevdiği sinema filmlerini biraraya getirmektedir…
Stanley Kubrick’in kişisel listesi:
1) I vitelloni - Aylaklar (Federico Fellini)
2) Smultronstället / Wild Strawberries - Yaban Çilekleri (Ingmar Bergman)
3) Citizen Kane - Yurttaş Kane (Orson Welles)
4) The Treasure of the Sierra Madre - Sierra Madre Hazineleri (John Huston)
5) City Lights - Şehir Işıkları (Charles Chaplin)
6) Henry V (Laurence Olivier)
7) La notte - Gece (Michelangelo Antonioni)
8)The Bank Dick (Edward F. Cline)
9) Roxie Hart (William A. Wellman)
10) Hell’s Angels - Cehennem Melekleri (Howard Hughes)
Not: Yakında SanatLog’da Stanley Kubrick fırtınası esecek; buradan duyurmuş olalım…
Yazan: Hakan Bilge
Stanley Kubrick ve Filmleri Üzerine
22 Aralık 2024 Yazan: Editör
Kategori: Kült Filmler, Klasik Filmler, Sanat, Sinema, Yakın Dönem & Günümüz Sineması
Stanley Kubrick İçin Ne Dediler?
Woody Allen: “Orson Welles ile birlikte en büyük iki sinemacıdan biri.”
Mathieu Kassovitz: “Mükemmelliğe ulaşmak imkansız, bir sürü kaza olabiliyor. Kubrick gibi yapmadıkça, yani istediği gibi olmadığında çekimlere son verip, kendisinden emin olmadıkça da tekrar başlamayan (bu süreç haftalarca sürebiliyordu) bir yönetmen gibi davranmadıkça mükemmel film çekmek zor.”
Alan Rudolph: “Muhtemelen son 30 yılın en bağımsız sinemacısı, sadece stüdyo sisteminin içinde çalışmış olanı Stanley Kubrick’tir. Onun bağımsız olmadığını mı söyleyeceksin? Filmleri 30, 40, 50 milyon dolara maloluyor ve Warner Brothers senaryoyu bile göremiyor.”
Yavuz Turgul: “Benim için en önemli eser, bugüne kadar gördüğüm en önemli sinema olayı, Kubrick’in 2024: A Space Odyssey (2001: Uzay Macerası) filmidir.”
John Boorman: “Stanley Kubrick, aşırılık ve bitkinlikten doğan oyuncu performanslarını yakalamaya çalışıyordu.”
Luis Bunuel: “A Clockwork Orange (Otomatik Portakal) yeni favorim. Hakkında olumsuz çok şey duymuştum. İzledikten sonra fark ettim ki modern dünyanın gerçekte ne olduğunu gösteren tek film bu.”
Orson Welles: (1960’larda söylediği sözler) “O en büyük filmini henüz yapmamış büyük bir yönetmendir. Onda daha önceki neslin yönetmenlerinde görmediğim bir yetenek var.”
Martin Scorsese: (Full Metal Jacket hakkında) “Savaşın gerçekten ne olduğunu anlatan tek film.”
Sydney Pollack: “Tartışmalı konulara neşter atan bir yönetmendi.”
Steven Spielberg: “Stanley’nin bir yanı hâlâ gizem…”
Tom Cruise: (Eyes Wide Shut – Gözü Tamamen Kapalı üzerine) “Para için yapmadığınız bazı şeyler vardır. Stanley Kubrick ile çalışma şansını yakalamak buna değer. Bir anda size bir şey söylediğinde ya da bir planı nasıl yarattığını gördüğünüzde bu adamın farklı, çok bilgili olduğunu fark ediyorsunuz.”
Nicole Kidman: (Eyes Wide Shut ile ilgili olarak) “Her zaman ilginç ve harika bir deneyim olarak hatırlayacağım.”
Alex Cox: (Dr. Strangelove üzerine) “Bu film benzerlerinden hemen ayrılıyor, asla modası geçmeyecek bir film.”
Shelley Duvall: “Onunla çalışmış olmayı hiçbir deneyime değişmem.”
Stephen King: (The Shining hakkında) “Benim için Stanley Kubrick’in The Shining’ini değerlendirmek çok zor; çünkü o konuda hislerim çok karışık. Kubrick’e uzun süredir hayrandım ve projeden çok şey bekliyordum. Ama sonuç beni ciddi bir düş kırıklığına uğrattı. Film yer yer ürpertici ve amansız bir klostrofobik dehşetle yüklü; ama çoğu zaman yavan.”
Christiane Kubrick: “Spartacus’ü çekerken rahat değildi ve o filmden sonra artık senaryosunda söz sahibi olmadığı bir filmi çekmemeye karar verdi.”
Malcolm McDowell: “Oynamak için doğduğunuz roller vardır. O filmde (A Clockwork Orange) ben vardım.”
Jack Nicholson: “Onun için dahi diyorlar. İnanın bu söz bile az kalıyor.”
Alan Parker: “Hepimiz onun gibi bağımsız sinemacı olma özlemi içindeydik. Stüdyolara her dediğini yaptırıyordu, hayretle izliyorduk.”
Mark Herman: “Eyes Wide Shut hakkında pek bir şey bildiğimi söyleyemem; ancak bu filmin sinema sanatına sonsuza kadar sürecek kimi etkilerde bulunacağını öngörebiliyorum.”
Thomas Clay: “…ben iflah olmaz bir Kubrick hayranıyım.”
Referanslar: Stanley Kubrick: A Life in Pictures (2001, Jan Harlan), IMDb ve çeşitli sinema dergileri.
Derleyen: Hakan Bilge